وضوى باطل :
سؤال 146 : شخصى كه بعد از مدتى متوجه مى شود كه وضوهايش باطل بوده آيا واجب است همه نمازهاى اين مدت را قضا كند ؟
جواب : قضاى همه نمازهايى كه با وضوى باطل خوانده واجب است .
ترك غسل جنابت :
سؤال 147 : شخصى يك سال است كه به تكليف رسيده و در زمانى كه جنب مى شده از احكام آن اطلاع نداشته است . اكنون كه اطلاع پيدا كرده حكم نمازهايى كه قبلاً خوانده و روزه هايى كه گرفته چيست ؟
جواب : بايد نمازها را قضا كند و اما روزه پس چون تعمد بقاء بر جنابت نداشته قضا و كفاره ندارد ، اگر چه احتياط مستحب قضاء است .
شك در وضو در حال نماز :
سؤال 148 : اگر نماز گزار در اثناء نماز در گرفتن وضو شك كند و نماز را با اين حالت مدتى ادامه دهد بعد يقين كند كه وضو گرفته حكم او چيست ؟
جواب :اگر بعد از شك يقين پيدا كرد وضو داشته نمازش صحيح است .
فراموش كردن تطهير مخرج بول قبل از وضو :
سؤال 149 : شخصى بول كرد و خود را طاهر نكرد و براى نماز وضو گرفت و نماز خواند ،بعد از نماز يادش آمد ، آيا صرف تطهير مخرج بول كافى است يا بايد وضو نيز بگيرد ؟ و در هرصورت نمازى كه خوانده صحيح است يا خير ؟
جواب : وضوئى كه با آن حال گرفته كافى است و احتياج به تجديد آن ندارد ، آنچه برايش واجب است تطهير مخرج و اعاده نماز است يا قضاء آن .
طهارت براى سجده منسيّه و سجده سهو :
سؤال 150 : آيا براى سجده سهو و تشهد فراموش شده اگر بين سلام و سجده حدثى واقع شود وضو گرفتن لازم است ؟
جواب : در سجده سهو طهارت شرط نيست بخلاف سجده و تشهد فراموش شده .
فاقد الطهورين :
سؤال 151 : شخصى در بيمارستان بسترى شده است و نمى تواند براى نماز وضو بگيرد ، همچنين خاك براى تيمم پيدا نمى كند . آيا مى تواند نمازش را بى وضو و بى تيمم بخواند ؟
جواب : فاقد الطهورين به همان حال نماز بخواند و بعداً اعاده يا قضا كند .
اذان راديو :
سؤال 152 : اذانى كه از راديو پخش مى شود معتبر است يا خير ؟
جواب : چون موجب اطمينان به دخول وقت است كافى است .
وقت مخصوص عصر :
سؤال 153 : اگر نماز گزار براى خواندن نماز ظهر و عصر به اندازه پنج ركعت وقت تا مغرب دارد بايد نماز ظهر و عصر را چگونه بخواند ؟
جواب : چناچه پنج ركعت وقت داشته باشد هر دو را به عنوان ادا مى خواند
و الاّ فريضه عصر در وقت مخصوص واقع مى شود و ادا است و فريضه ظهر قضا است .
وقت مغرب :
سؤال 154 : آيا علامت مغرب آن است كه سرخى طرف مشرق كه بعد از غروب آفتاب پيدا مى شود از بالاى سر انسان بگذرد ؟
جواب : گذشتن سرخى از بالاى سر مشاهده نمى شود لكن منتقل شدنش به طرف مغرب مشاهده مى شود و آن علامت غروب واقعى است .
آخر وقت مغرب و عشاء :
سؤال 155 : اگر وقت نماز مغرب و عشا براى شخص مختار نصف شب باشد و شب را از اول غروب آفتاب تا اذان صبح حساب كنيم نيمه شب تقريباً 11 ساعت بعدازظهر شرعى مى شود ، لكن شما براى خواندن نماز مغرب يا افطار روزه بين غروب آفتاب و مغرب شرعى به مقدار پانزده دقيقه تقريباً فرق مى گذاريد ، بنابراين نيمه شب وآخر وقت نماز مغرب و عشا چه ساعتى بعد از ظهر مى باشد ؟
جواب : تقريبا يازده و ربع نصف شب است و فرق بين غروب و مغرب ظاهرى مى باشد و حقيقت وقت غروب واقعى همان انتقال حمره شديد مشرقيه است به سمت مغرب .
جمع بين ظهرين و عشائين :
سؤال 156 : خواندن نماز ظهر وعصر و مغرب وعشا با فاصله و بدون فاصله چه حكمى دارد ؟ آيا طريقه شيعه واقعاً مطابق با عمل ائمه (عليهم السلام) است .
جواب : هر دو نحو جايز است و حضرت رسول (صلى الله عليه وآله وسلم) به هر دو نحو اختياراً عمل نموده اند .
شك در قضاء و اداء :
سؤال 157 : هنگامى كه نمى دانيم نماز صبح ادا است يا قضا بايد آن را به چه نيتى بخوانيم ؟
جواب : بهتر نيت ما فى الذمه است و ممكن است با استصحاب بقاء وقت نيت ادا نمايد .
تأخير انداختن نماز ظهر روز جمعه :
سؤال 158 : اگر كسى بخواهد روز جمعه در منزل نماز ظهرش را بخواند ، آيا لازم است منتظر شود تا خطبه نماز جمعه تمام شود بعد نماز ظهر را بخواند ؟
جواب : بهتر آن است كه صبر كند.
انحراف از قبله :
سؤال 159 : انحراف از قبله تا چه مقدار نماز را باطل نمى كند ؟
جواب : در حال سكونات نماز ، انحراف از قبله الى ما بين اليمين و اليسار مانعى ندارد.
پوشش ناقص در نماز :
سؤال 160 : چنانچه مرد يا زنى مدتى با پوششى نماز خوانده است كه بعداً مى فهمد آن مقدار پوشش كافى نبوده است ( به خاطر جهل به حكم ) تكليفش چيست ؟
جواب : ظاهراً نمازهاى او باطل است ، چونكه مقصر است ، به مسئله 799 توضيح المسائل مراجعه شود .
پوشش زن در نماز :
سؤال 161 : آيا پوشش زن در نماز بايد طورى باشد كه هيچ طرف بدن او ديده نشود ؟
جواب : زن بايد در موقع نماز تمام بدن حتى سر و موى خود را بپوشاند ، مگر صورت به مقدارى كه در وضو شسته مى شود و دستها تا مچ و روى پاها تا مچ ، و از باب احتياط بايد مقدارى از اطراف صورت و قدرى پائين تر از مچ را بپوشاند .
پوشاندن مو و دست زن در بين نماز :
سؤال 162 : اگر زنى در بين نماز بفهمد كه قسمتى از موها يا دستش بيش از اندازه مجاز بيرون است ، با پوشاندن آن نماز را تمام كند يا قطع كند و از اول بخواند ؟
جواب : بپوشاند ونماز را تمام كند .
تطهير لباس با آب غصبى :
سؤال 163 : اگر شخصى با آب غصبى يا با پودر لباسشويى غصبى لباسهاى خود را بشويد و با آن لباس ها نماز بخواند نمازش چه حكمى دارد ؟
جواب : نمازش صحيح است و بايد استغفار كند و از صاحب آب و پودر حلاليت بطلبد .
مقدار بخشيده شده از خون :
سؤال 164 : اگر خونى در بدن ويا لباس نمازگزار باشد و مقدار آن كمتر از يك درهم يا يك اشرفى باشد بخشيده مى شود ، لطفاً مقدار درهم يا اشرفى را بيان فرمائيد .
جواب : تقريباً به اندازه پنج ريالى است .
خون حيواناتى كه خون جهنده ندارند :
سؤال 165 : خون حيوانى كه جهنده نيست و پاك است اگر روى لباس انسان باشد و از درهم بيشتر باشد آيا نماز خواندن با آن صحيح است ؟
جواب : چونكه پاك است هر چند از درهم بيشتر باشد ، نماز با آن جايز است .
خون تخم مرغ در لباس :
سؤال 166 : اگر در لباس نماز گزارى خون تخم مرغ بيشتر از يك درهم باشد نماز خواندن با آن جايز است يا خير ؟
جواب : احوط استحبابى آنست كه با آن نماز نخواند .
لباس پوست حيوانات :
سؤال 167 : نماز خواندن با لباسى كه از پوست مار ، سوسمار يا نهنگ است جايز است يا خير ؟
جواب : نماز با آنها جايز نيست .
اجزاء حيوان حرام گوشت - طلا - مردار :
سؤال 168 : صدف حيوانى حرام گوشت است اگر احتمال دهيم دكمه لباس يا مانند آن از اجزاء آن حيوان است خواندن نماز با آن چه حكمى دارد ؟ همچنين پوشيدن لباس طلا بافت يا لباسى كه از مردار تهيه شده در حال ناچارى چه حكمى دارد ؟
جواب : مجراى برائت است على الاشهر الاقوى .
اباحه لباس :
سؤال 169 : اگر انسان با پولى كه خمس آنرا نداده لباس بخرد و با آن لباس نماز بخواند آيا نماز او باطل است ؟
جواب :اگر به نحو شخصى خريده باشد نه ما فى الذمه نماز او باطل است ، ولى اگر به صورت ما فى الذمه خريده باشد اگر چه فوراً ثمن آنرا از پول غير مخمس ادا بكند ، نماز صحيح است .
پوشيدن طلا در نماز :
سؤال 170 : شخصى با زنجير طلا در گردن نماز خوانده آيا نماز او باطل است ؟
جواب : چون لبس صدق مى نمايد ، لذا هم حرام است و هم نماز باطل است .
لباس سياه :
سؤال 171 : پوشيدن لباس سياه براى نماز گزار كراهت دارد ، آيا اين حكم شامل عباى سياه هم مى شود ؟
جواب : قدر متيقن از لباس سياه كه مكروه است غير از عبا و عمامه است .
پوشيدن لباس عكسدار :
سؤال 172 : آيا پوشيدن لباسى كه عكسى با نقش حيوان كامل يا ناقص يا انسان دارد در موقع نماز جايز است ؟
جواب : مكروه است مطلقاً .
نجاست مكان :
سؤال 173 : جايى كه نجس است ولى خشك شده آيا نماز خواندن روى آن جايز است ؟
جواب : فقط موضع سجود بايد نجس يا متنجس نباشد و در غير آن چنانچه نجاست مسريه نباشد اشكال ندارد .
نماز خواندن در مكان غصبى :
سؤال 174 : آيا در زمين غصبى در تنگى وقت نماز خواندن صحيح است ؟ چگونه نماز بخواند ؟ اگر وضو نداشته باشد آيا مى تواند بر روى آن زمين تيمم كند ؟
جواب : اگر مجبور است به ماندن مانند محبوس همان نحو نماز بخواند ، و اگر مى تواند خارج شود در حال خروج نماز بخواند و در صورتى كه وضوء ندارد و آب مباح و يا خاك مباح ميسر نشود ، رجاءاً نماز بدون طهارت بخواند و بعداً قضا نمايد .
مكان موروث :
سؤال 175 : تا هنگامى كه وصيت به ثلث را جدا نكنند نماز خواندن ورثه در آن مكان چه حكمى دارد ؟
جواب : تا مقدارى كه تأخير آن متعارف است و مقصود از وصيت نيز همان است نماز جايز است و در صورتى كه زياد اهمال نمايند باطل است .
نماز در وسائل نقليه :
سؤال 176 : آيا نماز خواندن در ماشين ، قطار ، هواپيما و كشتى اختياراً جايز است ؟
جواب : اگر نتواند شرائط و اركان و افعال واجبه نماز را مراعات كند و بجا بياورد اختياراً جايز نيست .
سؤال 177 : با توجه به اينكه شما دولت را مالك مى دانيد ، آيا مقلدين شما مى توانند هنگام سفر در قطار يا هواپيما نماز بخوانند ؟
جواب : مجازند در قطار و هواپيما نماز بخوانند .
جاهايى كه نماز خواندن مكروه است :
سؤال 178 : مى دانيم خواندن نماز در چند جا مكروه است ولى دليلى بر كراهت بعضى از آنها نداريم در اين باره توضيح دهيد .
جواب : از باب 16 تا باب 42 وسائل جلد 3 مطالعه نمائيد صفحه 442 مكان المصلى ، روايت غير معتبرهم در حكم عدم است .
تكلم بعد از اقامه :
سؤال 179 : آيا با تلفظ كردن نيت بعد از گفتن اقامه ، اقامه بايد اعاده شود ؟ اگر ذكرهاى ديگرى مانند استغفر الله گفته شود چطور ؟ و اگر تكبير را براى تصحيح دو بار بگويد نماز باطل است يا خير ؟
جواب : استغفر الله و مطلق اذكار موجب اعاده اقامه نمى شود ، و در تكرار تكبيرة الاحرام اگر اولى باطل بوده دومى صحيح است و اگر اولى صحيح بوده دومى موجب بطلان است .
اذان و اقامه در صف نماز جماعت :
سؤال 180 : اگر نماز جماعت در مسجد تمام شده باشد ولى صف ها بهم نخورده باشد نماز گزار نمى تواند براى نماز خود اذان و اقامه بگويد حال اگر رجاءً اذان واقامه بگويد جايز است يا خير ؟
جواب : با تصريح به اينكه نمى تواند جاى رجاء نيست ، هر چند كه مسئله اختلافى است . باب 64 جماعت و باب 25 اذان وسائل . لكن نمى توانيم جزماً منع از رجاء آورى نماييم .
يك اذان براى دو نماز :
سؤال 181 : در احاديث صحيحه نقل شده كه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) دو نماز را به صورت جمع ادا كردند و براى نماز دومى اذان نگفتند حديث و مدرك را بيان فرمائيد ؟
جواب : باب 36 اذان وسايل جلد 4 صفحه 665 .
حكايت اذان :
سؤال 182 : در بعض مناطق وقتى مؤذن اذان مى گويد عده زيادى هر يك جداجدا با صداى بلند ، بهمراه مؤذن اذان مى گويند ، اين عمل چه حكمى دارد ؟
جواب : حكايت اذان مستحب است .
تلفظ نيت :
سؤال 183 : براى وضو و غسل و نماز تلفظ نيت لازم نيست ،آيا قصد
قربت همان نيت است ؟ اگر بگويد چهار ركعت نماز مى خوانم نماز باطل
است يا نه ؟
جواب : قصد قربت همان نيت است و چناچه بلفظ نيز نيت را جارى كند نماز باطل نمى شود .
سؤال 184 : اگر كسى قصد نمازى را نمايد و به همان نيت وارد نماز شود ،اما در لفظ سهواً نام نماز ديگرى را ببرد ، آيا خللى در صحت نماز قصد شده حاصل مى شود ؟
جواب : اگر موقع نيت گفتن و تكبيرة الاحرام قصد جدى داشته خللى در صحت نماز حاصل نمى شود .
سؤال 185 : اگر شخصى نيت نماز را به زبان آورد نمازش چه حكمى دارد ؟
جواب : در روايات است كه اگر بعد از اقامه تكلم نمود اقامه را اعاده نمايد و على اى حال نماز صحيح است .
تغيير نيت :
سؤال 186 : آيا تغيير نيت از نماز واجب خودش به نماز نيابتى بعد از تكبيرة الاحرام صحيح است ؟
جواب : بعد از دخول در نماز تغيير نيت صحيح نيست .
شك در ركعات و استمرار نيت :
سؤال 187 : انسان بايد از اول تا آخر نماز به نيت خود باقى باشد ، پس اگر در بين نماز به طورى غافل شود كه اگر به او بگويند چه مى كنى نداند چه بگويد نماز او باطل است . آيا اين ندانستن شامل شك در عدد ركعات مى شود يا خير ؟
جواب : شامل شك در عدد ركعات نمى شود .
رياء سهواً و نسياناً :
سؤال 188 : حكم رياء سهواً و نسياناً در نماز چيست آيا مبطل است ؟
جواب : مبطل است و چنانچه در يك جزء ريا نمود و بعد متوجه شد و جزء را به قصد قربت تكرار نمود ، نماز صحيح است و زيادى جزء چون سهو و نسيان بوده مضر نيست و احوط سجده سهو است .
رياء جهلاً :
سؤال 189 : اگر كسى با جهل به مسئله بطلان ، ريا كند ، آيا مبطل عمل است ؟
جواب : ريا مطلقا مبطل است .
تكرار تكبيرة الاحرام :
سؤال 190 : اگر كسى تكبيرة الاحرام را كه از اركان نماز است گفته باشد و به جهت صوت دوباره بگويد آيا نمازش باطل است ولو اينكه صورت خود را برنگردانده باشد ؟
جواب : اگر عمدا تكبيرة الاحرام دوم را بگويد به عنوان احرام ، نماز باطل مى شود چه صورت ر ابرگرداند و چه برنگرداند .
قيام
رفع عذر در وقت :
سؤال 191 : اگر بيمارى نماز را در اول وقت نشسته بخواند ودر آخر وقت قدرت بر ايستادن پيدا كند آيا لازم است نماز را دوباره بخواند ؟
جواب : در صورت رفع عذر دروقت احوط اعاده است .
جهر و اخفات
* فرق بين جهر و اخفات :
سؤال 192 : فرق شرعى بين جهر و اخفات چيست ؟
جواب : جهر عبارت از اظهار جوهره صدا است و اخفات مخفى داشتن صدا است .
* تشريع جهر و اخفات :
سؤال 193 : دليل تشريع جهر و اخفات را بيان فرماييد ؟
جواب : دليل در جواهر و اخبار وسائل موجود است و نص خاص وارد است و حكمت آن را لازم نيست ما بدانيم ضمناً مراجعه به وسائل ابواب قرائت باب 26 و 25 نمائيد اشاره به حكمت آن هم شده است .
* جهر در نماز ظهر جمعه :
سؤال 194 : نماز ظهر در روز جمعه كه مستحب است جهراً خوانده شود در نماز جماعت است يا فرادى ؟
جواب : فرقى بين جماعت و فرادى نيست .
صحيح بودن قرائت :
سؤال 195 : در نماز آيا غلط تجويدى مبطل است يا غلط اعرابى ؟ و غلط اعرابى آيا در صورتى است كه معنى را تغيير دهد ؟ اين قرائت در حمد و سوره است يا در كل نماز ؟ فرضا شخص بى سوادى به حج رفته و حالا با داشتن چند اولاد فهميده كه نمازش صحيح نبوده است و دو ركعت نماز طواف را خودش خوانده است ، آيا هنوز محرم است و زن بر او حرام است ؟ آيا اولاد او حرام زاده اند ؟
جواب : تجويد لازم نيست ، و قرائت بايد صحيح باشد و از مخارج ادا بشود با اعراب صحيح چه معنى را تغيير بدهد يا ندهد ، و فرقى بين حمد و سوره و باقى اذكار نيست ، و اگر در وقتى كه نماز طواف را مى خوانده يقين به صحت داشته نمازش صحيح است چونكه قرائت از اركان نيست و بر فرضى كه نماز نخوانده باشد مقاربت حرام است و اولاد او حلالزاده است چونكه زنا نيست .
تجويد :
سؤال 196 : آيا مراعات قواعد تجويد ( مثلاً مد لازم و ادغام ) در قرائت سوره هاى قرآن در نماز واجب است ؟
جواب : تجويد قرائت واجب نيست و فقط زيبا نمودن قرائت است و احوط در مد لازم ، كشش صدا است به مقدار دو الف ، و ادغام حروف يرملون مراعات شود .
سوره حمد :
سؤال 197 : هرگاه شخصى در نماز ، در « اهدنا الصراط » صراط را يك مرتبه با صاد و يك مرتبه با سين بگويد و نيز در « المستقيم » يك بار با صاد و يك بار با سين تلفظ كند نمازش چه حكمى دارد ؟ و مراد از انعمت عليهم و مغضوب عليهم و ضالين چه كسانى مى باشند ؟ آيا بسم الله الرحمن الرحيم جزء سوره مى باشد يا خير ؟
جواب : بسم الله جزء سوره است و مستقيم با صاد غلط است ، اگر متعمداً با صاد بخواند نماز باطل است ، اما صراط اگر چه هر دو در لغت آمده و هر دو نحو نيز قرائت شده لكن هرچه در قرآن است بخوانيد . مراد از انعمت عليهم حسب بعض اخبار رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) و اميرالمؤمنين (عليه السلام) است كه فرد اكمل منعم عليهم مى باشد و مراد از مغضوب عليهم و الضالين در تفسير تبيان و مجمع البيان دارد كه اجماع كرده اند مفسرين عامه و خاصه بر اين كه مغضوب عليهم يهود است و ضالين نصارى . مراجعه كنيد تفسير برهان جلد اول صفحه 52 از روايت 34 تا 40 را مطالعه نمائيد تفسير همين آيه است .
سؤال 198 : آيا قرائت « مالك يوم الدين » و « ملك يوم الدين » در سوره حمد هر دو در نماز جايز است ؟
جواب : احوط ترك « ملك يوم الدين » است .
لفظ ( كفواً ) :
سؤال 199 : قرائت صحيح لفظ (كفواً) چگونه است ؟
جواب : همانطورى كه در قرآن است و مردم مى خوانند بخوانيد . كُفُواً : با ضم كاف و فتح واو .
گفتن بسم الله براى سوره ديگر سهواً :
سؤال 200 : شخصى كه براى قرائت سوره معين بسم الله الرحمن الرحيم را بخواند وسهواً سوره ديگرى را قرائت كند و در ركوع يادش بيايد كه اشتباه كرده ، آيا نمازش صحيح است و بايد آن را تمام كند يا قطع كند و اعاده نمايد ؟
جواب : نماز را تمام كند و صحيح است و احوط آنست كه دو سجده سهو نمايد .
خواندن سوره از روى قرآن :
سؤال 201 : آيا جايز است انسان در نمازهاى يوميه قرآن را به دست بگيرد و سوره هايى را كه حفظ نيست ( مانند سوره جمعه در روز جمعه ) از روى قرآن بخواند ؟
جواب : اشكالى ندارد .
دوبار گفتن تسبيحات :
سؤال 202 : اگر كسى تسبيحات اربعه را به عللى مثل رسيدن به ركوع امام فقط دو بار بگويد به نيت آنكه بار اول واجب است و بار دوم مستحب است ، آيا نماز او باطل است ؟ و آيا نمازهاى قبلى را بايد قضا كند ؟
جواب : نماز او صحيح است على الاظهر .
بلند كردن صدا در تكبير :
سؤال 203 : اگر نمازگزار الله اكبر را به قصد ذكر بگويد و براى خبر كردن ديگرى آنرا با صداى بلند ادا كند نماز اين شخص چه حكمى دارد ؟
جواب : چونكه اصل گفتن الله اكبر به قصد ذكر است و بلند كردن صدا به قصد خبر كردن است نماز صحيح است .
حرمت سجده براى غير خدا :
سؤال 204 : آيا سجده احترام براى غير خدا حرام است ؟
جواب : سجده به عنوان سجده براى غير خدا حرام است ، ولى مجرد بوسيدن چيزى احتراماً سجده نيست .
تكرار سجده :
سؤال 205 : اگر شخصى قبل از تمام شدن ذكر ، اشتباهاً سر از سجده بردارد آيا مى تواند دوبار سجده نمايد ؟
جواب : اگر پيش از تمام شدن ذكر سجده ، سهواً پيشانى را از زمين بردارد نمى تواند دوباره به زمين بگذارد و بايد آنرا يك سجده حساب كند ولى اگر جاهاى ديگر را سهواً از زمين بردارد ، بايد دو مرتبه به زمين بگذارد و ذكر را بگويد .
سؤال 206 : شخصى سرش را بر روى مهر گذاشت دوباره سرش را بلند كرد و بار ديگر سرش را روى مهر گذاشت نمازش چه حكمى دارد ؟
جواب : چنانچه در يك ركعت دو سجده زيادى تحقق گرفت ولو سهواً نماز باطل است .
سجده كردن شخص عاجز :
سؤال 207 : مريضى كه مى تواند با قرار دادن ميز جلوى خود ، سجده كاملترى كند ، آيا حق دارد مهر را بردارد و به پيشانى بگذارد ؟
جواب : در فرض سؤال بايد به صورت كاملترى سجده خودش را انجام دهد نه به صورت اينكه مهر را بر دارد و به پيشانى بگذارد .
آيات مخصوصه در سجده :
سؤال 208 : خواندن قرآن در سجده مكروه است ، آيا خواندن آيات مخصوصه مانند آيه « رب لا تذرنى . . . » هم مكروه است ؟
جواب : اين آيه مخصوصه كه در سجده آخر نماز گفته مى شود جنبه دعائى دارد و اختصاص به سجده اخير دارد على الاظهر .
سجده واجب قرآن :
سؤال 209 : در سجده واجب قرآن ستر عورت چه حكمى دارد ؟
جواب : ستر عورت در سجده قرآنى لازم نيست .
جلسه استراحت :
سؤال 210 : نشستن و مكث بعد از سجده دوم چه حكمى دارد ؟
جواب : احتياط واجب است .
چيزهايى كه سجده بر آنها صحيح است :
* سجده بر چمن :
سؤال 211 : آيا با دسترسى به خاك و سنگ ريزه مى توان بر روى چمن سجده كرد ؟
جواب : اگر پيشانى مستقر شود صحيح است .
* سيمان ، موزاييك و سنگ مرمر :
سؤال 212 : سجده بر سيمان و موزائيك و سنگ مرمر چه حكمى دارد ؟
جواب : احوط ترك جميع آنها است .
* مانع شدن چادر بين پيشانى و مهر :
سؤال 213 : اگر زنى هنگام نماز خواندن به جهت جهل به حكم ، در سجده چادرش بين پيشانى و مهر قرار گيرد نمازش چه حكمى دارد ؟
جواب : اگر جهل او از روى كوتاهى از يادگيرى حكم يا احتياط در مسئله است بايد در وقت اعاده و خارج وقت قضا نمايد .
* سجده در حال تقيه :
سؤال 214 : اگر شخصى در مسجد الحرام يا مسجد النبى(صلى الله عليه وآله وسلم) عمداً و از روى تقيه جايى بايستد كه روى فرش سجده كند آيا نمازش صحيح است ؟
جواب : احوط اعاده است .
* سجده بر برجستگى مهر :
سؤال 215 : سجده به طرف برجستگى مهر چگونه است ؟ اشكال دارد يا خير ؟
جواب : سجده به طرف برجستگى مهر اگر مجموعاً به اندازه درهم بغلى باشد اشكال ندارد .
* چربى روى مهر :
سؤال 216 : كثرت سجده بر مهر سبب مى شود كه لايه اى از چربى و كثيفى روى آن قرار گيرد آيا سجده بر مهر با وجود اين لايه صحيح است ؟چربى انسان نجس است يا پاك ؟
جواب : چربى بدن مسلمان پاك است ، اما تغيير رنگ مهر از كثرت سجود و ميل آن به سياهى ضررى ندارد مگر حقيقتاً لايه اى از چربى بين پيشانى و مهر فاصله شود كه در اين صورت سجده صحيح نيست .
* سجده بر ميوه و پشت دست :
سؤال 217 : آيا سجده بر ميوه رسيده جائز است ؟ آيا جواز سجده بر پشت دست به دليل اين است كه اصلش از خاك است يا دليل ديگرى دارد ؟
جواب : در مسئله 1085 تصريح شده كه سجده بر چيزهاى خوراكى جايز نيست و ميوه رسيده قطعاً از خوراكى مى باشد ، اما سجده بر پشت دست جايز نيست مگردر حال ضرورت و مراجعه به مسئله 1096 نمائيد و سجده بر دست در حال ضرورت تعبدى است نه به جهت آنكه اصلش خاك است .
تشهد به طريقه غيرمتعارف :
سؤال 218 : آيا جايز است در تشهد بگويد : اشهد ان لا اله الاّ الله و اشهد ان محمداً صلى الله عليه و آله عبده و رسوله ؟
جواب : احوط آنكه تشهد را به نحو متعارف بياورد : « اشهد ان لا اله الاّ الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل على محمد و آل محمد » ، و زياده كردن صلوات به قصد دعا مانعى ندارد .
سلام
اكتفا به سلام آخر :
سؤال 219 : آيا هر سه سلام نماز واجب است يا اينكه مى توان به سلام آخر اكتفا كرد ؟
جواب : به سلام آخر ميتوان اكتفا كرد .
قنوت
ادعيه تلفيقى و غير وارده :
سؤال 220 : آيا مى شود دعائى از خود تلفيق نمائيم كه از اهل بيت (عليهم السلام) وارد نشده است و در قنوت و جاهاى ديگر نماز استفاده كنيم ؟
جواب : بلى دعاهاى شخصى در بعض حالات مثل قنوت و سجود مانعى ندارد ، مگر آنكه از صورت نماز گزار خارج شود .
برگرداندن انگشتر در قنوت :
سؤال 221 : بعضى ها هنگام قنوت نگين انگشر عقيق را به طرف صورت مى گيرند ، آيا اين عمل مستند است ؟ و آياثواب دارد ؟
جواب : در اين مورد بالخصوص حديثى وارد نشده ولى ممكن است محبوبيت آنرا در حال ذكر از بعضى روايات به دست آورد .